Адам жанының жанашыры

Психикалық денсаулық – адам өмірінің ең нәзік әрі аса маңызды салаларының бірі. Алайда бұл бағыттағы мәселелер қоғамда көбіне елеусіз қалатыны өкінішті. Дегенмен соңғы жылдары елімізде психикалық денсаулыққа мән беру, осы бағыттағы медициналық қызметтердің қолжетімділігін арттыру және білікті мамандардың жұмысын танымал ету жұмыстары жүйелі түрде жүргізіліп келеді. Бұл орайда денсаулық сақтау саласын дамытудың 2024-2030 жылдарға арналған тұжырымдамасында ауылдық аймақтарда медициналық көмекті күшейту, оның ішінде психикалық денсаулықты сақтау қызметтерін кеңейту – негізгі басымдықтардың бірі ретінде көрсетілген.

Осы бағытта аянбай еңбек етіп жүрген мамандардың бірі – Қордай аудандық орталық ауруханасының тәжірибелі психиатры, жоғары санатты дәрігер Хадича Абдукеримқызы Умарова. Ол – өзінің кәсібіне адалдығымен, адам жанына шипа сыйлайтын шынайы жанашырлығымен халықтың ерекше ықыласына бөленіп жүрген жан.

Маман жолы – қажыр мен қайраттың көрінісі

Хадича Умарова 1994 жылы Қырғызстан мемлекеттік медицина академиясын «емдеу ісі» мамандығы бойынша аяқтап, алғашқы еңбек жолын Тоқмақ қаласында тері-венеролог дәрігер ретінде бастаған. Уақыт өте келе ол психиатрия саласына бет бұрып, 2009 жылдан бері Қордай аудандық ауруханасында психиатр ретінде үздіксіз қызмет етіп келеді. Жалпы еңбек өтілі 31 жылды құрайтын дәрігер бүгінде жоғары санатты маман дәрежесіне ие.

Осы жылдар ішінде ол мыңдаған науқасқа медициналық және психологиялық көмек көрсетіп, олардың қайтадан толыққанды өмір сүруіне көмектесіп келеді. «Дәрігер болу – жай ғана мамандық емес, бұл – миссия. Әсіресе психиатр маманы үшін бұл жауапкершілік екі есе артады. Себебі адам жаны – өте нәзік дүние, оны емдеу үшін тек медициналық білім емес, үлкен төзім, жанашырлық, сенім арта білу қажет», – дейді дәрігер.

Психиатрия – сенім мен сырласу әлемі

Хадича Абдукеримқызы – тек кәсіби білімімен ғана емес, ерекше адами қасиеттерімен де дараланып тұратын маман. Ол әр науқасты ашық жүзбен қарсы алып, алдына келген адамның жүрек сырына үңілуді басты міндетім деп санайды. Себебі психикалық бұзылыстардың негізгі себебі – көбіне іште тұншыққан ойлар мен шешімін таппаған мәселелер. Сондықтан дәрігер ең алдымен науқаспен сенімді байланыс орнатып, оның ішкі жан дүниесін толық зерттеуге тырысады.

Дәрігердің айтуынша, психиатр мамандығына қатысты қоғамда әлі де болса түрлі күмән мен түсінбеушіліктер бар. «Көптеген адам психиатрға қаралудан ұялады, кейбірі тіпті қабылдауға келуге жүрексінеді. Мұның басты себебі – қоғамдағы теріс көзқарас пен дұрыс түсініктің болмауы. Бірақ шын мәнінде психикалық денсаулық – жалпы денсаулықтың ажырамас бөлігі. Оны елемеуге болмайды», – дейді маман.

Сондай-ақ дәрігер қазіргі таңда психикалық бұзылыстардың жас ерекшелігіне де қарамай бара жатқанын айтады. Балалар мен жасөспірімдер арасындағы күйзеліс, мазасыздық, адаптация мәселелері, ересектерде стресс, эмоциялық қажу, депрессия сынды жай-күйлер жиілеп барады. Сондықтан бұл мәселеге қоғам болып бейжай қарауға болмайды.

Кешенді ем – оң нәтижеге бастар жол

Хадича Умарованың емдеу әдістері – заманауи медициналық тәсілдер мен психотерапиялық қолдаудың үйлесімділігіне негізделген. Ол әр науқастың жеке жағдайына сай келетін терапиялық бағытты таңдайды. Жеке немесе топтық терапия, медикаментозды ем, психологиялық кеңес беру, әлеуметтік қолдау – барлығы кешенді түрде іске асады.

Дәрігер тек диагноз қоюмен шектелмейді, ол әр пациенттің өмірлік тәжірибесін, бастан өткерген қиындықтарын терең талдай отырып, ұзақ мерзімді емдеу жоспарын жасайды және ем нәтижелерін тұрақты бақылауда ұстап отырады. Қажет болған жағдайда емдеу жоспарына түзетулер енгізіп, науқастың жағдайына сай икемдейді.

Осының нәтижесінде науқастар тек медициналық көмек алып қана қоймай, қоғамға қайта бейімделуге, өзін-өзі бағалауды қалпына келтіруге, өмірге деген оң көзқарасты қайта қалыптастыруға мүмкіндік алады.

Ауылдық медицина – адамға жақын болу үлгісі

Денсаулық сақтау жүйесінің дамуына үлес қосып келе жатқан дәрігердің ауылдық жерде қызмет етуі – мемлекеттік деңгейде қолға алынып отырған «ауыл медицинасы» бағытымен тығыз байланысты. Денсаулық сақтау инфрақұрылымын жетілдіру, шалғай аймақтардағы халыққа сапалы медициналық қызмет ұсыну, сондай-ақ ақпараттық түсіндіру жұмыстарын күшейту – бүгінде ел көлеміндегі басты мақсаттардың бірі.

Мемлекет тарапынан денсаулық сақтау саласында қолға алынған жаңа тұжырымдама – медициналық көмекті кешенді дамыту мен қолжетімді етуді көздейді. Осы орайда Хадича Умарова сияқты мамандардың еңбегі ерекше маңызды. Олар тек ем-дом жасаумен шектелмейді, халық арасында психикалық денсаулық туралы дұрыс түсінік қалыптастыруға, науқастарды стигмадан арылтуға да үлес қосуда.

Қорытынды

Қордай аудандық ауруханасының білікті дәрігері Хадича Умарова – тек кәсіби біліктілігімен ғана емес, адамгершілік қасиетімен де халықтың алғысына бөленіп жүрген жан. Оның өмір жолы мен еңбегі – психикалық денсаулықтың маңызын түсінуге және бұл саладағы мамандардың қадірін ұғынуға көмектеседі.

Оның еңбегі – тек емдеу емес, әр адамның өміріне сәуле шашу, жан жарасын емдеу, болашаққа үміт сыйлау. Ал мұндай мамандар – денсаулық сақтау саласының нағыз алтын қазығы.