Жедел жәрдем – уақытпен емес, өмірмен санасатын қызмет

Бекзат Асылбекұлының айтуынша, облыстық жедел медициналық жәрдем стансасы тәулігіне 1 600–1 800 рет шақырту қабылдайды. Мұнда 1 700-ден астам қызметкер жұмыс істейді: 30 дәрігер, 1 005 фельдшер, 414 жүргізуші. Ауысымда 22 диспетчер қызмет атқарып, 14-еуі қоңырау қабылдап, төртеуі бригадаларға бағыт жібереді. Сонымен қатар Call-орталықта тәулік бойы 2 аға дәрігер жұмыс істейді. Жедел жәрдемнің облыс бойынша 93 бригадасы тәулік бойы дайын тұр.

– Мереке күндері шақыртулар саны көбейеді, – дейді Бекзат Әбітаев. – Шақырылған кезде бізде төрт санат бойынша жіктеу бар. Бірінші санаттағы өмірі қауіпті науқастарға 10 минут ішінде жетеміз. Екінші және үшінші санаттардағы жағдайлар 15–30 минут ішінде техникамен қамтамасыз етіледі. Ал төртінші санат – ауырлығы орташа шақыртулар, оларды тәуліктің ішінде бір сағатқа дейін орындауға мүмкіндік бар.

Кейде тұрғындар жедел жәрдемнің кешігіп қалғанына сыни пікір айтады. Негізгі мәселе – аймақтарда көшелердің атауы мен үйлердің нөмірленбеуі. Осындай қиындықтар әр минуттың қаншалықты бағалы екенін түсінген кезде ерекше көрінеді.

Құрамында 35 жыл еңбек өтілі бар Пернебек Шонаев бригадамен бірге қызметке араластырды. Оның айтуынша, әр бригаданы 2 фельдшер мен 1 жүргізуші құрайды. Таңғы 8-де бастаған кезде жабдық пен дәрі-дәрмектерді тексеріп, диспетчерден қоңыраулар алады. Бір күнде 10 шақыртуға барады екен, кейде әлдеқайда аз.

Түс кезінде Қапал көшесіне қоңырау түсті – қан қысым көтерілген науқас. Жедел жәрдем 8 минутта жетіп, фельдшерлер қан қысымды өлшеп, екпе салып, жағдайды тұрақтандырды. Пернебек апай клиникалық өлім жағдайында науқасты тірілткенде болған қуанышты сәтті әлі есінде сақтайды.

– Арыстағы төтенше жағдайларда да, Байзақтағы жарылыста да біздің бар күш-жігерімізді салдық. Қаңтар оқиғасы кезінде де жұмыс барысын тоқтатпадық, – дейді ол.

Алайда шақыртуға шыққанда әртүрлі кедергілер кездеседі: есікте тұрмайды, өтірік хабарлама береді, мас азаматтар агрессив мінез танытады. Бірақ жедел жәрдем қызметкерлері әр жағдайдан сабыр мен кәсіби жауапкершілік танытады.

11 жылдық тәжірибесі бар фельдшер Әлішер Бердалиев тәлімгер болып табылады. Оның пікірінше, ең басты мақсаты – науқаспен қарым-қатынас орнатып, оның жай-күйін терең түсіну.

– Бізге дайын болу қажет, – дейді ол. – Әр оқиға күтпеген сәтте болуы мүмкін, абдырап қалуға жол жоқ.

Жедел жәрдем құрамында жүргізушінің рөлі ерекше. Тахир Мырзакаримов жүргізуші ретінде әр бригаданың сенімді тірегі. Қауіпсіз жеткізу оның басты міндеті.

Пернебек Сатымбекұлының сөзінше, қауіпсіздік – басты талап:

– Асығып келіп, жол апатына ұшырап қалуымыз мүмкін. Кейде үйлердің алдында иттер қамауға алып, кіруге кедергі жасайды. Тым қатерлі жағдайда біз кіруге бармаймыз.

Әр минут – өмірге үміт сыйлаған шешім. Ақ халаттылардың бір күндік қызметін көзбе-көз көріп, олардың жанқиярлығына тағы да тәнті болдық. Кәсіби мерекесіне орай біз олардың аянбай тер төгіп жүргеніне ризамыз. Бұл мамандық өкілдері – халық амандығының алғашқы шебінде.

Ертелі-кешкі 17:30–да жұмыс аяқталып, бір күн бірге қызмет еткен әріптестермен қоштастық.

Маңызды жаңалық: 2025 жылдың 1 мамырынан бастап жедел жәрдем қызметінің жұмыс тәртібі өзгереді. Енді төртінші категориядағы шақыртулар: қан қысым көтерілген, дене қызуы, жеңіл жарақаттар – таңғы 08:00‑ден 20:00‑ге дейін мобильді бригадаларға бағытталады. Ал түнгі және демалыс күндері барлық шақыртулар жедел жәрдем құрылымымен шешіледі, қажет жағдайда педиатр, кардиолог және басқа мамандар қосылады.

2025 жылғы алғашқы тоқсанда 2,1 миллионнан астам шақырту тіркелді, оның 763 мыңға жуығы – төртінші категорияны құрайды. Бұл шақтарды мобильді бригадалар 518 мың рет орындаған – бұл көрсеткіш қызмет көрсету сапасының артуының айқын дәлелі.

Осылайша жаңартылған жұмыс тәртібі мен мобильді бригадалар жүйесі жедел медициналық қызмет көрсетудің тиімділігін арттырып, кешеуіл мәселесін шешуге бағытталған нақты қадам.