Газдандыру: саны да, сапасы да өсуде

Жаңғыртудың басты бағыттарының бірі - газбен жабдықтау. Табиғи газды пайдалану тек қана энергия тиімділігін арттырып қоймай, атмосфераға таралатын зиянды заттардың көлемін азайтады. Бұл өз кезегінде Таразды Қазақстандағы экологиялық тұрғыдан таза қалалардың қатарына енгізеді.

Газ таратушы желілерді жаңғырту жұмыстары 2019 жылдан бері қарқынды жүргізілуде. Сол жылы «QazaqGaz Aimaq» АҚ Жамбыл өндірістік филиалы жүзеге асырған жоба аясында 700 шақырымнан астам жаңа газ құбыры тартылып, 14 мыңнан аса жеке шкафтық пункт орнатылды. Екінші кезеңде тағы 82 шақырым желі және 2,5 мыңнан астам шкафтық пункт қосылып, 3,5 мыңнан астам жаңа абонент газға қосылды.

Соңғы жылдары жеке секторда ескі 899 шақырым металл құбырлар полиэтиленге ауыстырылды. Бұл жүйенің өткізу қабілетін бір жарым есеге арттырды. Бүгінде Тараздағы газ құбырларының жалпы ұзындығы 1775 шақырымды құрайды. Желілердің басым бөлігі коррозияға төзімді, сыртқы әсерлерге шыдамды заманауи материалдардан жасалған.

Облыстағы ең көп абонент Таразда шоғырланған: 121 мың пәтер, 167 мыңнан астам жеке үй, 4 мыңнан аса коммуналдық-тұрмыстық нысан және 211 өнеркәсіп кәсіпорны газ тұтынып отыр.

Сумен қамту

Қала үшін стратегиялық маңызды бағыттың бірі - сумен қамту. Бұл салаға 1952 жылдан бері жұмыс істеп келе жатқан «Жамбыл су» кәсіпорны жауап береді. Бүгінде ол 800 шақырымға жуық су құбыры мен 300 шақырымнан астам кәріз жүйесіне қызмет көрсетеді. 2025 жылдың алғашқы жартыжылдығында қала тұрғындарына 12,8 миллион текше метрден астам су берілді. Бұл көрсеткіш өткен жылмен салыстырғанда 600 мыңға артық.

Су жүйесі 97 ұңғыма, 4 сорғы станциясы және 11 таза су қоймасынан тұрады. Судың сапасы тәулік бойы бақыланады және барлық көрсеткіштер мемлекеттік стандартына талаптарына сай. Дегенмен, желілердің тозуы кәсіпорынға үлкен қиындық тудыруда: жарты жылдың ішінде 892 апаттық жағдай тіркелген.

Өзекті мәселелердің бірі - тазарту құрылыстарының жоқтығы. Қазіргі кезде сарқынды сулар сүзгі алаңдарына жіберілуде, бұл жақын маңдағы жер асты суларының пайдаланылуын шектейді. Бұл мәселенің шешімі 47 млрд теңге құны бар, тәулігіне 80 мың текше метрге дейін сарқынды суды өңдеуге мүмкіндік беретін заманауи тазарту кешенінің құрылысына байланысты.

Әлеуметтік-экономикалық даму: жоспар мен жүзеге асу

Әкім Бахытжан Орынбеков бекіткен қала дамуының жоспары көлік, тұрғын үй және әлеуметтік салаларды қамтиды. Негізгі жобалардың қатарында: Абая даңғылы бойындағы теміржол өткеліне көпір салу, өнеркәсіптік аймақта эстакада тұрғызу, сондай-ақ жол желісін ауқымды жаңарту бар. Соңғы үш жылда қалада 420 көше жөнделсе, 2024 жылы тағы 95 шақырымнан астамы қалпына келтірілді.

Тұрғын үй қорының жаңартылуына да ерекше назар аударылуда. Таразда мыңнан астам көпқабатты үй 30 жылдан бері пайдаланылып келеді. Қазіргі кезде 553 үй күрделі жөндеуден өтті, өткен жылы ғана 53 нысанға 5 млрд теңгеден астам қаржы жұмсалды.

Жылу, жарық және жайлылық

30 жылдан астам уақыт жөнделмеген қала жылу желілері кең көлемде жаңартылуда. 2024 жылы 4,6 шақырымнан астам магистральдық құбыр ауыстырылып, Ұлы Дала шағынауданындағы және бірнеше орталық көшелердегі желілер қайта құрылды.

Көше жарықтандыру да жаңғыртылуда: өткен жылы 76 көшеге шам орнатылса, биыл тағы 67 көше жарықтандырылды. Тұрғын массивтерде аулаларды абаттандыру, балалар алаңдарын салу жұмыстары жүргізілуде.

Экология және спорт

«Жасыл белдеу» бағдарламасы аясында тек 2024 жылы қалада 20 мың ағаш отырғызылды, 2025 жылдың көктемінде тағы 10 мың көшет егілді. Сонымен қатар спорт инфрақұрылымы да дамуда: тоғыз мини-футбол алаңы салынды, Ұлы Дала шағынауданында спорт кешенінің құрылысы жалғасуда.

Білім беру және көлік

Соңғы екі жылда Таразда бірнеше жаңа мектеп ашылып, мыңдаған орынға арналған білім нысандары пайдалануға берілді. Бұл қарқынды өсіп келе жатқан шағынаудандардағы сыныптардың шамадан тыс толуын азайтты. Қаланың автобустық паркі де жаңартылуда: соңғы үш жылда 240-тан астам жаңа автобус сатып алынып, жаңа бағыттар іске қосылды.

Осылайша, Тараз инженерлік желілерді жаңғыртудан бастап, көгалдандыру мен әлеуметтік нысандарды салуға дейінгі барлық бағытта жүйелі түрде дамып келеді. Бар мәселелеріне қарамастан - ең алдымен, тазарту құрылыстарын салу мен арық жүйесін қалпына келтіру қажеттілігі - облыс орталығының даму бағыты тұрақты және қала тұрғындарының өмір сапасын жақсартуға бағытталған.